Pleszew jest starszy niż zakładaliśmy! Konferencja naukowa z historykami w Muzeum Regionalnym w Pleszewie

To już trzecia konferencja naukowa zorganizowana przez Muzeum Regionalne w Pleszewie. Pierwszą zorganizowano w 2019 roku pod nazwą "Zacieranie granic". W ramach obchodów 740-lecia Pleszewa, w styczniu 2023 roku odbyła się konferencja pod tytułem "Razem czy obok siebie? Katolicy, ewangelicy i Żydzi w dawnym Pleszewie”.

W rocznicę jubileuszu miasta zorganizowano kolejną pod nazwą " Civitas Plessow rzecz o najdawniejszych dziejach Pleszewa". Tym razem wybitni historycy debatowali nad historią Pleszewa od czasów prehistorycznych do nowożytnych, przedstawiając w swoich wykładach stan badań z danego okresu historycznego dotyczący naszego miast.

- Ten rok jest rokiem szczególnym. Jest rokiem jubileusz 740-lecia miasta Pleszewa. Jako historyk od lat podkreślam, że rok 1283 to nie jest początek miasta, ale to pierwszy zachowany dokument w naszej historii, gdzie wymienia się Pleszew. Jest to dokument sądowy, a więc początki Pleszewa należałoby przesunąć co najmniej o 20-30 lat - podkreślał Adam Staszak, dyrektor Muzeum Regionalnego w Pleszewie i przypomniał, że wspomniany dokument został wydany dokładnie 2 października w roku 1283

Pierwszym z prelegentów konferencji "Civitas Plessow - rzecz o najdawniejszych dziejach miasta Pleszewa" był profesor Tomasz Jurek - wybitny mediewista, od 1986 r. zatrudniony w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, w poznańskiej Pracowni Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu. Historyk nie miał łatwego zadania, bowiem o samych początkach Pleszewa wiadomo dziś bardzo mało, a mówiąc wprost - prawie nic. Następnie przed mieszkańcami Pleszewa wystąpili: dr Adam Kozak, mgr Michał Gochna, mgr Milena Stępniak-Lis oraz dr Grzegorz Szczurek.

Punktem wyjścia dla profesora Jurka był dokument Przemysła II.

- Nie jest to, jak już wiemy, dokument założenia miasta - ponieważ powstanie miasta to specjalny akt prawny, zmiana statusów, generalnie to bardzo długi i skomplikowany proces. Dokument księcia Przemysława II, dotyczy ustanowienia w Kaliszu sądu wyższego prawa niemieckiego. Miasta średniowieczne w Polsce zakładano na prawie niemieckim, rządziły się prawem magdeburskim. Interesem władzy lokalnej było, by mieszczanie nie odwoływali się od wyroku swoich sądów aż do Magdeburga, tylko żeby sprawę załatwiać na miejscu. Książę Przemysław wymyślił, że w Kaliszu będzie sąd wyższej instancji dla Pleszewa, ale i wielu innych miast - wyjaśniał podczas konferencji naukowej w Pleszewie.

Okazuje się, że przez lata sądzono, że ten dokument może być fałszywy. -

W Średniowieczu wiele dokumentów fałszowano, z rozmaitych względów. Nie zawsze w złym celu - niekiedy brakowało po prostu pisemnej "podkładki". Ten dokument był podejrzany o fałszerstwo, m.in. przez wybitnego historyka krakowskiego, Stanisława Krzyżanowskiego, który prywatne był swoją drogą ojcem Ireny Sendlerowej - mówił prof. Jurek,

Skąd wzięły się podejrzenia, że dokument może nie być autentyczny? Powodów było kilka. Chodziło m.in. o formę zapisów w dokumencie samego imienia Przemysława II czy jego tytułów, ale również inne drobiazgi, które mogły rzucać cień co do autentyczności dokumentu.

Odnosząc się do dokumentu - dobry fałszerz nie powinien się podkładać - np. poprzez nietypową tytulaturę czy używanie dziwnych słów. Powinien wszystko zrobić tak, żeby nie było tak trudno się zorientować. I właśnie te drobne oboczności wydają się po prostu rękojmią tego dokumentu - że jednak jest on autentyczny. Rozwiązanie tkwi jednak w tym, że on nie był spisany w kancelarii książęcej tylko prawdopodobnie był spisany w kancelarii miejskiej Kalisza, gdzie być może przybysze niemieccy pracowali, którzy nie znali wszystkich zwyczajów kancelaryjnych panujących w Wielkopolsce. No i - tak jak umieli - ten dokument spisali. Książę go zaakceptował, bo stan prawny się zgadzał, pieczęć przyłożył i wszystko było porządnie. Stąd dziś nie ma powodu, żeby w autentyczność tego dokumentu wątpić - i możemy autentyczność tej wzmianki pierwszej ocalić - w 1283 roku Pleszew był miastem - opowiadał prof. Tomasz Jurek.

[przycisk_galeria]

ZOBACZ RÓWNIEŻ: