Gmina Gołuchów. Wiatrak koźlak z Krzywosądowa uratowany przed zniszczeniem

Wiatrak koźlak, który wybudowano w pierwszej połowie lat 80. XIX wieku w Krzywosądowie, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych 7 lat temu. - Postępowanie w sprawie wpisu zostało wszczęte z urzędu z uwagi na wartości historyczne i naukowe obiektu. Obecnie jego właścicielem jest Fundacja Olandia. W bieżącym roku, na podstawie wydanego przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych, wiatrak przeniesiono do Prusimia w powiecie międzychodzkim oraz poddano remontowi i rekonstrukcji - informuje Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Koźlak to już trzeci zabytkowy wiatrak, który znajduje się na terenie Krainy Wypoczynku i Konferencji Olandia. Dekadę temu nad Jeziorem Kuchennym stanął zabytkowy wiatrak typu holender z 1860 roku, a kilka lat temu przy drodze wjazdowej do wsi odbudowano zabytkowego paltraka z 1754 roku. Wszystkie mają stanowić symboliczną symboliczną bramę wjazdową do Krainy Stu Jezior.

Podczas uroczystości otwarcia wiatrakowi z Krzywosądowa nadano imię „Józek" - na cześć jego budowniczego Józefa Stasiaka. Koźlak jest najstarszym typem wiatraka przemiałowego, który w Europie Zachodniej pojawił się już w XII w., a na ziemiach polskich pod koniec XIII w. Ten z Krzywosądowa na początku XX w. przeszedł w ręce rodziny Banachowskich, którzy posiadali w okresie międzywojennym wiatraki w Dobrej Nadziei, a także Borucinie. W tym czasie w wiatraku mielono zboże na mąkę i śrutę oraz wyrabiano kaszę.

Koźlak ma trzy kondygnacje. Jego wysokość to blisko 15 m, a licząc ze śmigłami prawie 19 m. Stoi na podstawie o powierzchni ok. 30 m2.

- Przyziemie wiatraka w całości zajmuje jego konstrukcja wsporcza, tzw. kozioł. Ściany zewnętrze są oszalowane w układzie pionowym, dach pokryty gontem drewnianym. Wiatrak z Krzywosądówa jest interesującym przykładem budownictwa drewnianego oraz jednocześnie przykładem zabytku techniki z zachowanym oryginalnym wyposażeniem, między innymi odsiewaczem graniastym czy dwoma złożeniami kamieni młyńskich w obudowie. Posiada tradycyjny układ napędowy, transmisyjny oraz roboczy, który w latach 60. XX w,. uzupełniono o silnik elektryczny i wtórny układ transmisyjny. W momencie wpisu do rejestru zabytków nieruchomych obiekt był już od lat nieczynny - podkreśla Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Do renowacji wiatraka wykorzystano około 80 proc. materiałów, które przywieziono z jego pierwotnej lokalizacji, czyli Krzywosądowa.

ZOBACZ RÓWNIEŻ: