Pleszew. Gdy kończą się tory, czyli co pozostało po Pleszewskiej Kolei Dojazdowej

Widok pleszewskiej biblioteki, gdzie jeszcze kilka lat temu mieścił się dworzec pleszewskiej kolejki wąskotorowej jest już nam znany. Nie wszyscy jednak wiedzą, jak wygląda przystanek kolejki wąskotorowej w Kowalewie i co znajduje się kilka kilometrów dalej. Warto zapoznać się z krótką historią kolejki, która została opublikowana na stronie pleszewskiego oddziału PTTK i przyjrzeć się zdjęciom wykonanym przez Katarzynę Rutkowską z Muzeum Regionalnego w Pleszewie

Przełomem w rozwoju komunikacji było wybudowanie linii kolejowych. W grudniu 1875 r. została uruchomiona linia kolejowa Poznań - Jarocin - Ostrów - Kluczbork o długości 178 km. Pleszewianie zawsze mieli pretensje do decydentów, że tak ważna linia kolejowa ominęła miasto w odległości 4 km. Zadowoleni z tej sytuacji byli jedynie tzw. furmani, głównie Żydzi, którzy zarabiali na przewożeniu ludzi czy towarów do Kowalewa.

Ostatecznie po zatwierdzeniu projektu przez ówczesnego prezesa prowincji rozpoczęto w 1898 r., budowę wąskotorowej linii kolejowej, najpierw na odcinku Kowalew - Dobrzyca, którą oddano do użytku wraz z budynkiem stacyjnym w 1900 r., a następnie nad przedłużeniem linii z Dobrzycy do Krotoszyna, uruchomioną w następnym roku. Miejsca na garażowanie taboru kolejowego przygotowano częściowo w Dobrzycy i Krotoszynie. Równocześnie przystąpiono do budowy dworca, warsztatów naprawczych i parowozowni w Pleszewie oraz toru normalnego z dodaniem trzeciej szyny, umożliwiającą obsługę ruchu wąskotorowego na odcinku z Pleszewa do Kowalewa. Wszystkie te obiekty zostały ukończone w 1903 r.

Kolej wąskotorowa Pleszew - Krotoszyn stała się własnością powiatów pleszewskiego i krotoszyńskiego również po zakończeniu I wojny światowej. Początek roku 1945 był niezwykle bogaty w ważne i decydujące wydarzenia.
Tymczasem w Pleszewie jeszcze w dniu 7 stycznia 1945 r. odbyła się uroczystość oddania do użytku odcinka kolei wąskotorowej Pleszew - Broniszewice. Przyjechał wówczas Gauleiter Greiser, który w przemówieniu wmawiał zebranej ludności niemieckiej wiarę w ostateczne zwycięstwo Rzeszy.

W roku 1950 nastąpiło poświęcenie 3-członowej wąskotorówki na stacji Pleszew Miasto. Została ona złomowana w latach 70-tych, a jej miejsce zajęły wagony motorowe produkcji "Konstal" z Chorzowa. W tym samym czasie kursowały wagony motorowe p numerach 111 i 150. Wagon 111 był sterowanym z przodu i z tyłu, natomiast pozostałe były sterowane tylko z przodu i na stacji końcowej musiały być obracane. Pierwsza obrotnica była w Pleszewie za przejazdem przez ulicę (dzisiejszą Targową), jadąc w kierunku Krotoszyna, następne były w Dobrzycy i Krotoszynie. Natomiast czwarta była w Broniszewicach.

W dniu 23.09.2000 r. obchodzono uroczyście 100-lecie Pleszewskiej Kolei Dojazdowej. W obchodach uczestniczyły władze Miasta i Gminy oraz Dyrekcji PKP, a po uroczystej mszy św. naczelnik stacji Czesław Majewski dokonał odsłonięcia tablicy pamiątkowej oraz otwarcia izby tradycji.