Dr Barbara Czołnik o ochronie lasów [Zdjęcia]

Naszą uwagę skierowała na najważniejszy czynnik wpływający na ich degradację tj. na działalność człowieka. Mówi o tym statystyka – m.in. porażająca ilość pożarów w lasach. Prelegentka przedstawiła też sposoby walki z naturalnymi wrogami lasów tj. owadami i grzybami. W związku z tym zagadnieniem omówiła różne metody walki z nimi, akcentując znaczenie biologicznych wrogów tych szkodników i pasożytów.

Znaczącą część wystąpienia zajęły problemy ochrony ekosystemów naturalnych lub mało zmienionych, tzn. parków narodowych (mamy ich w Polsce 22), rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i wydzielonych siedlisk, w tym Natura 2000. W ramach racjonalnych planów ochrony lasów, LASY PAŃSTWOWE jako jednostka organizacyjna, mają niemałe osiągnięcia w zakresie ochrony szeroko pojętej przyrody, gdyż gros „obszarów ochronnych” znajduje się w obrębie działania tej instytucji. Pozytywnym jest też to, iż lesistość w Polsce wzrasta, obecnie wynosi 29,0 % , następuje powiększanie różnorodności biologicznej. Zamierza się osiągnąć w 2050r. 33,0 % lesistości kraju, co będzie dobrym europejskim wskaźnikiem.

Drugą część zajęć dr Barbara Czołnik realizowała w parku. Uczestnikom zajęć towarzyszyła przepiękna aura majowej pogody. Pani kierownik realizowała temat „Osobliwości dendrologiczne gołuchowskiego parku”. Ponieważ w parku znajduje się ok. 260 drzew zaliczanych jako jednostki przyrodnicze o szczególnej wartości (w parkach typu Gołuchów obowiązuje nieco inna zasada zaliczania poszczególnych jednostek jako tzw. „pomniki przyrody”), dr B. Czołnik musiała się ograniczyć do przedstawienia tylko wybranych. Dokonała tego bardzo ciekawie przywołując historię parku, konkretnych drzew i związanych z tym różnorakich sytuacji związanych z pozyskiwaniem wyjątkowych egzemplarzy, roli fundatorów i niezwykłej pasji głównego ogrodnika Adama Kubaszewskiego. Dla upamiętnienia tej postaci, współtwórcy gołuchowskiego parku, jednemu z drzew – bukowi zwyczajnemu, odmiana czerwonolistna (Fagus sylvatica L. ‚Purpurea‚), pracownicy OKL nadali imię ADAM. Buk chorował, jednak specjaliści pokonali złośliwego grzyba. Obecnie wygląda wspaniale, rośnie w bliskości Zamku.

Swoją historię mają też: Aleja Lipowo – Grabowa i Lipowa. Zakładał je w 1856r. sam Jan Działyński, wielki miłośnik przyrody. Aleje tworzą dwa gatunki: lipa drobnolistna (Tilia cordata) i grab zwyczajny (Carpinus betulus L.). słuchaczy GUTW interesowały szczególnie królewskie dęby, ich rola w kulturze europejskiej a zwłaszcza różnice biologiczne pomiędzy ich odmianami.

Pytań było co niemiara. Oprócz długowiecznych „dorosłych” dębów poznaliśmy rodowód jednego z najmłodszych gołuchowskich dębów – dąb szypułkowy (Quercus robur L.), który został wyhodowany z żołędzi zebranych w 2003r z najstarszego dębu w Polsce – Dębu Chrobrego. Żołędzie poświęcił w dn. 28.04.2004r. Jan Paweł II. Dąbek o numerze 284 posadzono 25.04.2006r. nieopodal rozłożystego „JANA”.

Studenci-seniorzy na pewno zapamiętają charakterystykę jednego z najstarszych drzew w parku gołuchowskim tj. cyprysika nutkajskiego, czy też platana klonolistnego. Odrębną, bardzo zajmującą historię usłyszeliśmy na temat „świętego” drzewa miłorzębu dwuklapowego.

Jest to drzewo rozdzielnopłciowe, pochodzi z Chin. W Gołuchowie są tylko osobniki męskie, a w arboretum w Kórniku są egzemplarze obupłciowe. Kończąc spotkanie wspominaliśmy tragiczną historię lipy „IZABELLA”. Każdy miłośnik gołuchowskiego parku z pewnością ją zna, jeśli nie, to na pewno będzie chciał się o niej dowiedzieć . Konstatacja, uczestników zajęć była taka: gdyby w Gołuchowie był tylko park, to i tak tu warto bywać, a najlepiej zamieszkać!

Pani dr Barbarze Czołnik, członkini Naukowego Zespołu Doradczego GUTW w Gołuchowie, uczestnicy zajęć pięknie podziękowali. Nie nudzili się nawet sekundy.

Tekst: Wacław Majchrzak
Foto: Barbara Wojtczak