Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Wielkanoc 2015: zając, czy królik? Co jest symbolem świąt?

Piotr Kalsztyn
Piotr Kalsztyn
Czym różni się zając od królika, który jest symbolem Wielkanocy ...
Czym różni się zając od królika, który jest symbolem Wielkanocy ... Zenon Kubiak, arch. MM
Czym różni się zając od królika, który jest symbolem Wielkanocy i skąd się wzięło to zwierzę w naszej tradycji? Znamy odpowiedzi na te pytania.

Wielkanoc 2015

Zając uznawany jest za jeden z symboli Wielkanocy. Przez społeczeństwo, Kościół stroni od wykorzystywania wizerunku tego zwierzaka, skupiając się raczej na baranku jako symbolu Chrystusa. Nic dziwnego, święty Jan nazywa w swojej ewangelii Jezusa Barankiem Bożym, a symbolika zająca ma korzenie pogańskie. Baranek jest symbolem sacrum, a zając profanum.

Zając albo królik?

Przede wszystkim należy rozróżnić zająca od królika. - Zając jest większy, ma dłuższe kończyny i charakterystyczne długie uszy - mówi dr Łukasz Depa z Katedry Zoologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego. Zając Szarak to nasze rodzime zwierzę, które zamieszkuje tereny otwarte i rolnicze. W marcu zające łączą się w pary, obserwujemy charakterystyczne zachowanie godowe - Samica najpierw "boksuje" samca, a następnie ten ją goni, sprawdza wtedy, czy zając jest odpowiednim partnerem. Przez te zachowania zając kojarzy nam się z nadejściem wiosny - dodaje dr Depa.

Królik europejski pochodzi natomiast z Półwyspu Iberyjskiego. Gatunek rozprzestrzenił się w Europie podczas podbojów armii rzymskiej. - W kulturze te dwa gatunki się ze sobą zlały, w naszym kraju to jednak zając jest symbolem Wielkanocy, królik uznawany jest za niego w krajach Europy Zachodniej - tłumaczy biolog.

Starożytne zające

Dr Grzegorz Odoj, etnolog z Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji UŚ wskazuje na starogermańskie pochodzenie symbolu zająca. W towarzystwie kur i zajęcy pokazywała się bogini wiosny Ostara, czasem przedstawiano ją nawet z głową zająca. - Zające obserwowaliśmy również w Grecji, pojawiały się obok Afrodyty jako symbol odrodzenia i płodności - mówi dr Grzegorz Odoj. W starożytnym Egipcie postać zająca przyjmował Ozyrys, bóg zmartwychwstały.

Zwierzę lubieżne i demoniczne

Tak wyglądało to w kulturach starożytnych, a z czym kojarzony był zając w Polsce? - Chłopi uważali go za symbol płodności, witalności, ale też zbereźności - mówi dr Odoj. - Trzeba zauważyć, że nawet dzisiaj słynne są "króliczki" Playboya, a nie np. koniki albo pieski. Uszy i zajęcze nóżki przez wiele lat były traktowane jako amulety, które przynoszą szczęście - dodaje.

Z drugiej strony ludzi zawsze fascynowała nocna aktywność zająca, był uznawany za zwierzę lunarne, kojarzone z księżycem, a postaciami lunarnymi w kulturze były przede wszystkim demony kobiece. - Przez to zające były traktowane podobnie jak czarne koty, ludzie bali się gdy zając przebiegł drogę, nie mogły przebywać w pobliżu gospodarstwa - mówi etnolog. W baśniach braci Grimm czarownice często przybierały postać kotów lub zajęcy.

Jak symbolika zająca wygląda dzisiaj? - Wiedza potoczna odeszła w niepamięć za sprawą maskotek. Pluszowego króliczka możemy znaleźć nawet w koszyku wielkanocnym - podsumowuje dr Odoj.

Piotr Kalsztyn

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto