Szpital, licytacja, wojna
W sobotę, 15 października 2022 roku, w domu sióstr salezjanek przy ulicy Podgórnej 14 odbyło się spotkanie zorganizowane z okazji 150. rocznicy powstania Katolickiego Domu Sierot w Pleszewie. Jubileusz stanowił doskonałą okazję do przypomnienia historii tego miejsca oraz sylwetek osób, które go tworzyły i tworzą. O tym wszystkim mówili: etnograf, dyplomowany archiwista, wieloletni pracownik urzędu ochrony zabytków Stanisław Małyszko oraz siostra Natalia Roman FMA.
Historia budynku sięga 1866 roku.
- Wówczas właściciel pobliskiego Taczanowa Alfons Taczanowski kupił od właściciela majątku malińskiego Juliusa Jouanne 3 morgi przy ulicy, która później nosiła nazwę Górnej, a następnie Podgórnej. Jeszcze w tym samym roku wybudowano powiatowy szpital
- przypominał Stanisław Małyszko.
Niestety, właściciel zmarł 10 maja 1867 roku na apopleksję w czasie podróży powozem z Poznania do Taczanowa.
- Nie wiadomo, czy przed śmiercią Alfonsa Taczanowskiego budynek przeznaczony na szpital powiatowy został oddany do użytku. Niebawem nastąpiły komplikacje z zatwierdzeniem fundacji. Na przymusowej licytacji obiekt nabył bratanek fundatora i II ordynat taczanowski Antoni, który przekazał nieruchomość pleszewskiej parafii katolickiej na urządzenie domu sierot
- kontynuował opowieść etnograf i pasjonat historii.
W 1872 roku ksiądz Jan Bielawski "ściągnął" do Pleszewa Siostry Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo, które od października zaczęły zarządzać domem. Tak rozpoczęła się historia, która trwa już 150 lat. W tym czasie zmieniały się nazwy czy prowadzący. W czasie wojny mieścił się tutaj zakład Jast Strecker-Anstalten. Z kolei na przełomie wieków niektóre pomieszczenia użytkowane były przez pracowników Starostwa Powiatowego. Dom zmagał się z problemami finansowymi. Nie oszczędzały go klęski żywiołowe. W 1985 roku doszło do zalania stropów, a 5 lat później do pożaru. Mimo wszystko budynek przetrwał.
Salezjanki przejmują opiekę
Najnowsza historia zaczyna się w 2004 r., kiedy domem zaczęły się opiekować siostry salezjanki.
- Ich zamiarem było podjęcie działalności wychowawczo-edukacyjnej. Chodziło o dawanie dzieciom i młodzieży różnych propozycji, które pozwoliłyby im na rozwój fizyczny, psychiczny, społeczny, moralny, intelektualny oraz duchowy
- podkreślała s. Natalia Roman FMA.
Gdy obiekt na stałe przekazano siostrom rozpoczęły się przygotowania do gruntownego remontu. Jednocześnie toczyły się rozmowy dotyczące otwarcia placówki opiekuńczo-wychowawczej.
- Modernizacja nie ograniczała się jedynie do odnowy niszczejących już pomieszczeń czy adaptacji kolejnych, ale wiązała się z budową stropów, poprawą wytrzymałości konstrukcji, budową kanalizacji, kotłowni i centralnego ogrzewania oraz windy towarowej. Konieczna była także wymiana dachu i okien oraz termoizolacja całego budynku
- przypominała siostra Natalia.
Siostry włączały się w wiele inicjatyw. Utworzyły m.in. Salezjańską Organizację Sportową. Wreszcie w 2011 roku narodziła się Salezjańska Placówka Wsparcia Dziecka i Rodziny, która otatniego dnia sierpnia przyjęła pierwszych wychowanków - trójkę rodzeństwa: Dawida, Patrycję i Julię. Organem prowadzącym jest Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki z siedzibą we Wrocławiu. Od tego roku nową przełożoną salezjanek Inspektorii Wrocławskiej jest siostra Anna Szczęsna, a dyrektorką placówki w Pleszewie siostra Wiesława Kubiaczyk.
W pierwszych latach funkcjonowania - 1872-1909 - wg dostępnych danych w Katolickim Domu Sierot przebywało i wychowywało się 420 sierot. Natomiast od 2011 roku w Salezjańskiej Placówce Wsparcia Dziecka i Rodziny mieszkało łącznie 44 dzieci. 8 powróciło do rodziny biologicznej, 5 przeniesiono do rodziny zastępczej, 3 przeszło do rodziny adopcyjnej, 12 usamodzielniło się. Obecnie pod opieką sióstr przebywa 14 wychowanków.
"Jak w domu"
Siostry jubileusz świętowały wspólnie z wychowankami, byłymi i obecnymi pracownikami, przyjaciółmi oraz przedstawicielami władz samorządowych. Salezjankom gratulowali i życzyli powodzenia w kolejnych latach: wiceburmistrz Pleszewa Andrzej Jędruszek, starota Maciej Wasielewski, a także przewodniczący Rady Powiatu Marian Adamek.
- Cieszę się, że ten dom znowu żyje. Myślę, że będzie dobrze służył, tym, którzy będą zmuszeni w nim przebywać. Mówię zmuszeni, bo losy życia są różne, tym bardziej losy dzieci. Myślę, że pod Waszą opieką wyrosną one na dobrych ludzi
- podkreślał pierwszy z panów.
- Przez 150 lat siostry pisały historię nie tylko tego domu, ale również podopiecznych, które znalazły tutaj opiekę. Jestem przekonany, że u sióstr jest jak w domu. Wiemy, że interesujecie się losem podopiecznych, którzy opuścili te mury, przebywają na studiach, założyli rodziny i zawsze służycie pomocą. Za to bardzo dziękuję
- uzupełniał starosta.
150 lat w pigułce
Kalendarium Katolickiego Domu Sierot w Pleszewie:
- 1866 – hrabia Alfons Taczanowski kupuje trzy morgi gruntu i buduje na nich duży gmach przeznaczony na szpital. Nagła śmierć hrabiego uniemożliwia realizację pierwotnego planu.
- 1872 – ordynat Antoni Taczanowski odzyskuje budynek podczas licytacji i przekazuje go parafii na mieszkanie dla sierot. 15 października zostaje otwarty Katolicki Dom Sierot, który zostaje powierzony Siostrom Miłosierdzia. A te zajmują się dziećmi, prowadzą ochronkę, szwalnię, odwiedzają chorych.
- 1877 – 1 lipca z powodu licznych trudności ze strony władz pruskich, które nie pozwalają zakonom na działalność wychowawczą, Siostry Miłosierdzia opuszczają dom. Opiekę nad dziećmi przejmują Siostry Służebniczki. Ze względu na represje noszą strój świecki.
- 1901 – pod koniec roku - z powodu zakazu prowadzenia dotychczasowej działalności - Siostry Służebniczki muszą opuścić Dom Sierot.
- 1902 – od 1 stycznia dzieło zostaje powierzone Stowarzyszeniu Ochroniarek i Pielęgniarek im. Marii Wilczyńskiej. Pod taką nazwą ukrywa się bezhabitowe Zgromadzenie Oblatek Serca Jezusa. Prężną działalność Domu Sierot zakłóca wybuch II wojny światowej.
- 1941 – 8 maja dzieci z Domu Sierot zostają wywiezione przez Niemców do obozu w Kobylinie, a w budynku powstaje zakład Jast Strecker-Anstalten. Oblatki stanowią w nim siłę roboczą.
- 1945 – oblatki odzyskują zniszczony, pozbawiony wyposażenia dom i powoli przywracają mu pierwotny charakter.
- 1961 – 8 września oblatki opuszczają dom przy ulicy Podgórnej 14, a dzieło pod nową nazwą – Państwowy Dom Dziecka zostaje przejęte przez Inspektorat Oświaty i Wychowania w Pleszewie.
- 1985 – w nocy z 20/21 października dochodzi do zalania stropów wodą. Konieczność remontu powoduje kilkumiesięczny pobyt wychowanków w innych budynkach.
- 1990 – 24 grudnia wybucha pożar, który powoduje zniszczenia stropów.
- 1992 – nazwa placówki zostaje zmieniona na Dom Dziecka.
- 1998 – 3 października Dom Dziecka zostaje przeniesiony na ul. Osiedlową.
- 1999 – niektóre pomieszczenia dawnego Domu Sierot przez kolejne 4 lata użytkowane są przez Starostwo Powiatowe w Pleszewie.
- 2004 – 19 sierpnia budynek Domu Sierot staje się mieszkaniem wspólnoty Córek Maryi Wspomożycielki. Rozpoczyna się gruntowny remont gmachu i przyległego terenu z myślą o planowanym dziele.
- 2011 – 1 września rozpoczyna swoją działalność Salezjańska Placówka Wsparcia Dziecka i Rodziny im. św. Rodziny.
Polub nas na FB
ZOBACZ RÓWNIEŻ:
Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?