Schrony bojowe w Brudzewku. Zostały wybudowane tuż przed wybuchem II wojny światowej. Jak obecnie wyglądają ich wnętrza?

Schrony bojowe w Brudzewku. Pierwszy znajduje się tuż przy drodze wojewódzkiej nr 442 prowadzącej z Kalisza do Wrześni, na zakręcie drogi w północno-wschodniej części miejscowości, po prawej stronie jadąc od Chocza w kierunku miasta uznawanego za najstarsze w Polsce. Drugi bunkier położony jest w dużo bardziej malowniczym miejscu. W zachodniej części wsi, przy zakolu rzeki Prosny.

Schrony zostały wybudowane tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej. Były pomyślane jako umocnienie linii obronnej Prosny, która miała się rozciągać od Kalisza poprzez Jastrzębniki, Janków aż do Brudzewka. Bunkry były obsadzane przez żołnierzy pleszewskiego 70 pułku piechoty. Przetrwały, bo ominął je wojenny front, dzięki temu żelbetowe konstrukcje do dziś są w niezłym stanie.

Umocnienia w Brudzewku wspomniane są w książce „Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w wojnie obronnej 1939 roku”.

- Nasza kompania otrzymała zadanie zajęcia stanowisk ogniowych (obronnych) na prawym brzegu rzeki Prosny, od mostu w Jankowie do miejscowości Brudzewek włącznie. Na odcinku kompanii były przygotowane rowy strzeleckie (okopy) oraz jeden żelbetonowy schron dla ciężkiej broni maszynowej. Żołnierze widząc tak poważne umocnienia polowe, czuli się moralnie podbudowani i pewni. W dodatku przed nami była rzeka Prosna, w której wody było po kolana, lecz w tym czasie zjawili się w Brudzewku inżynierowie oraz saperzy, którzy zaczęli na prędce budować zaporę, celem spiętrzenia wody w rzece. Angażowano ludność miejscową do pracy, wyznaczono podwody (transport konny) - tak sytuację we wsi na kilka dni przed 1 września 1939 r. opisuje plutonowy Józef Depa z 70 pułku piechoty.

W 2017 roku dzięki staraniom Fundacji „Walkiria” schrony zostały dopisane do Rejestru Zabytków. Z tablic, które zostały zamieszczone w jednym z bunkrów możemy dowiedzieć się, że schron ma powierzchnię 6,2 m². Oba są typu tradytorów dwustronnych, czyli każdy posiada dwa stanowiska ckm. Broń była ustawiona na drewnianych stołach. Obsługiwała ją 5-osobowa załoga. Na wyposażeniu tego obiektu znajdowały się ponadto: stojak na karabiny obsługi, 4 półki, 3 taborety, zbiornik na wodę, 2 wiadra, sprzęt saperski, na który składały się: 2 łomy, 4 łopaty, kilof oraz lampa naftowa (zapas 3 kg nafty), 4 świece, piecyk, mała skrzynia na żywność.