Pleszew. Napad na konwój w Fabianowie stał się kanwą scenariusza pierwszego polskiego "kryminału"

Ta masakra rozegrała się nieopodal Pleszewa, a celem bandytów były pieniądze na wypłaty dla pracowników Krotoszyńskich Zakładów Przemysłu Terenowego w Dobrzycy. Do osób przewożących gotówkę sprawcy oddali serię strzałów. Na miejscu zginęło dwóch konwojentów i towarzyszące im dwie pracownice Zakładów, w tym jedna w ciąży. Za zrabowane pieniądze główny „mózg” operacji kupił dom na Majkowie w Kaliszu, a następnie założył rodzinę. Wracamy do historii sprzed blisko 70 lat, która wstrząsnęła całą Polską i która stała się kanwą filmu kryminalnego „Dotknięcie nocy”.

Mieszkańcom Pleszewa, Fabianowa oraz Dobrzycy o zbrodni, która miała miejsce 10 stycznia 1957 roku przypominają mury stodoły, która stała się niemym świadkiem makabrycznych zdarzeń. Wkrótce o tej historii opowie Adam Staszak, dyrektor Muzeum Regionalnego w Pleszewie.

- To miejsce traumatycznych wydarzeń, które rozegrały się na Ziemi Pleszewskiej prawie 65 lat temu. Już niebawem w "Pleszewskich historiach" kryminalna opowieść sprzed lat - zapowiadają autorzy.

" Dotknięcie nocy" to pierwszy polski ekranowy "kryminał". Kanwą scenariusza była autentyczna historia związana z Pleszewem, a dokładniej z Fabianowe. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych na szosie pod Pleszewem na jadący z banku samochód napadli nieznani sprawcy. Nie tylko ograbili konwój, ale zabili jeszcze cztery osoby - dwie kasjerki, strażnika i kierowcę.

W utworze Barei jest podobnie. Reżyser opowiada całą historię z punktu widzenia przestępcy. Widz zatem od początku wie, kto jest czarnym charakterem.

Roman Jacenko pracuje jako fotograf w małym, prowincjonalnym miasteczku. Ma dość mieszkania na obskurnym poddaszu i zamierza szybko - co musi być niezgodne z prawem - poprawić swój los. Zakochana w Jacence kasjerka bankowa Beata informuje go o terminie i wysokości kolejnej wypłaty. W dniu, kiedy konwój z pieniędzmi jedzie do banku fotograf, udając rannego, zatrzymuje go. Dochodzi do wymiany strzałów, padają zabici, ciężko ranna zostaje także zakochana w nim kasjerka Beata, która przez przypadek znajdowała się w samochodzie. Łup ukrywa w ruinach domu i na wysypisku śmieci. Do akcji wkracza bowiem przebiegły kapitan Prokosz z miejscowego komisariatu milicji. Jacenko stara się skierować podejrzenie na konwojenta, lecz wpada w pułapkę, kiedy usiłuje odnaleźć teczkę ze zrabowanymi pieniędzmi. Krytyka potraktowała film Barei życzliwie, zauważono zwłaszcza ciekawe kreacje Wiesława Gołasa i Elżbiety Kępińskiej. Potem Stanisław Bareja zasłynął jako twórca znakomitych komedii. Do kina sensacyjnego nie wrócił już nigdy.