Instytut Spraw Obywatelskich apeluje o wprowadzenie jednolitych zasady higieny cyfrowej. Zakaz korzystania ze smartfonów już w 2024 roku?

W imieniu Instytutu Spraw Obywatelskich, prowadzącego kampanię obywatelską „Ratuj Dzieci!”, zwracam się do Państwa z apelem o wprowadzenie jednolitych zasad higieny cyfrowej dotyczących używania telefonów komórkowych i innych indywidualnych urządzeń cyfrowych w szkołach – napisał w liście skierowanym do minister edukacji narodowej Barbary Nowackiej oraz wicepremiera, ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego, prezes zarządu Instytutu Spraw Obywatelskich Rafał Górski.

Instytut uzasadnił apel licznymi badaniami, które opisują szkodliwy wpływ smartfonów, smartwatchy i innych urządzeń elektronicznych na zdrowie, wyniki w nauce i sukcesy w życiu dzieci. Zwrócono uwagę również na to, że w Holandii, Francji, Włoszech, Grecji, Portugalii czy Chinach wprowadzono już ogólnokrajowe rozwiązania dotyczące zakazu używania telefonów.

W piśmie przywołano liczne badania na ten temat. Między innymi:

– Ogromne problemy z nauką w szkołach powodują szczególnie smartfony. Jeśli rozdajemy iPhone’y lub pozwalamy uczniom przynosić smartfony na zajęcia, to poziom nauczania w szkołach spada – ostrzega prof. Spitzer w tekście „Technologia informacji cyfrowej: skutki, efekty uboczne, ryzyko i zagrożenia dla zdrowia, edukacji i społeczeństwa w kontekście cyfryzacji szkół”.

Z kolei 7 lutego 2024 roku Norweska Dyrekcja ds. Edukacji (Udir) wydała zalecenie zakazujące używania przez uczniów telefonów komórkowych. Norweski resort edukacji, wprowadzając regulacje, powołał się na badania PISA (Programme for International Student Assessment, czyli Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów), PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study) oraz ankiety uczniów.

Oczekujemy, że w placówkach oświatowych wejdzie w życie od 1 września 2024 r. całkowity zakaz używania telefonów komórkowych lub innych indywidualnych urządzeń elektronicznych, chyba że urządzenie to stanowi pomoc naukową – czytamy w liście otwartym.

Proponowane rozwiązanie, według ISO, zdecydowanie ograniczy negatywny wpływ urządzeń cyfrowych na zdrowie polskich dzieci.

Instytut zaznaczył, że obowiązujące w tej chwili polskie prawo oświatowe nie jest wystarczające i daje możliwość, by ograniczyć swobodę korzystania z urządzeń elektronicznych na mocy statutu szkoły, ale zasady są różnie interpretowane i szkoły nie do końca właściwie regulują te kwestie.

Dodano, że odłożenie telefonów w klasie nie rozwiązuje problemu.

Fakt, że telefon leży w bliskiej przestrzeni, „w zasięgu wzroku”, aktywuje mechanizm oczekiwania na powiadomienia, co utrudnia uczniom koncentrację. Dodatkowym problemem jest również egzekwowanie przez szkoły wprowadzonych zapisów – podkreśla ISO.

Zgodnie z przedstawionymi przez ISO założeniami, po przyjściu do placówki oświatowej uczeń „bezzwłocznie” miałby wyłączyć telefon (lub inne indywidualne urządzenie elektroniczne), a następnie schować do indywidualnej szafki lub wyznaczonego przez dyrektora miejsca. Nakaz ten nie dotyczyłby jednak „uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i zdrowotnymi, w szczególności z niepełnosprawnościami, jeśli taką potrzebę wskazałby rodzic”.

ISO zaproponował, by w sytuacjach „awaryjnych, uzasadnionych i wymagających pilnego kontaktu z rodzicem lub opiekunem”, uczeń mógł skorzystać z urządzenia, jednak „za zgodą nauczyciela bądź pracownika szkoły”. Zasady, jak czytamy, dopuszczałyby używanie telefonów komórkowych lub indywidualnych urządzeń elektronicznych w pokoju nauczycielskim oraz pomieszczeniach administracyjnych.

Instytut podkreślił, że polskie prawo powinno gwarantować dzieciom bezpieczne i higieniczne warunki nauki w placówkach oświatowych na miarę dzisiejszych wyzwań. Zapewnił też o gotowości do przedstawienia ministrom argumentów i włączenia się w proces przygotowywania wdrożenia zaproponowanych rozwiązań.

Źródło: PAP