Narodowe Czytanie „Nad Niemnem”... nad Prosną w gminie Gizałki

W klimatycznym miejscu odbyła się 12. odsłona Narodowego Czytania w gminie Gizałki. Fragmenty „Nad Niemnem” we wtorek, 12 września 2023 roku, wybrzmiały… nad brzegiem Prosny.

Dalsza część tekstu pod wideo
Narodowe Czytanie 2023 w gminie Gizałki - zobacz materiał wideo

- W tej pięknej i naturalnej scenerii spotkaliśmy się z rodzinami Bohatyrowiczów, Korczyńskich oraz innymi postaciami powieści Elizy Orzeszkowej

- mówi Renata Tomczak z gizalskiej biblioteki.

- „Nad Niemnem” jest najważniejszym dokonaniem literackim tej autorki. Pierwotnie utwór miał nazywać się „Mezalians”, wskazywał na to główny, miłosny wątek. W miarę pisania książki, okazało się, że Orzeszkowa znacznie wyszła poza historię uczucia Jana i Justyny, ukazując rozległy obraz społeczeństwa polskiego oraz wydarzeń, jakie miały miejsce w drugiej połowie XIX wieku

- podkreśla.

„Nad Niemnem” z gminą Gizałki łączy wątek powstania styczniowego. W nocy z 14 na 15 lipca 1863 roku dobrze uzbrojona partia dowodzona przez francuskiego ochotnika Henryka Soudeixa przekroczyła granicę zaboru pomiędzy Cieślami a Pyzdrami. Tutaj połączyła się z 60 niedobitkami z różnych oddziałów i 38 ochotnikami z jazdy Francuza Paula Garniera d’Aubina. Wytropieni przez Rosjan powstańcy musieli salwować się ucieczką poza granicę z Prusami. Ścigani Polacy rozdzielili się we Wronowie. Jazda wycofała się w kierunku wspomnianego Zagórowa, zaś piechota Soudeixa została rozbita w starciu pod Rudą Wieczyńską, gdzie zaatakował ich oddział kapitana Schwindta. W bitwie poległo – wraz z Soudeixem – 10 powstańców, a jeden odniósł rany. Grób powstańców styczniowych znajduje się na cmentarzu w Szymanowicach. Pochówek został wykonany na końcu ówczesnej nekropolii, ponieważ obawiano się represji ze strony władz rosyjskich. Szczątki żołnierzy znajdują się w grobie ziemnym, a nie murowanym, przy którym odbywają się uroczystości związane choćby z obchodami 11 listopada. Jeszcze w tym tygodniu ma rozpocząć się ekshumacja i szczątki zostaną przeniesione do murowanego grobu.

Fragmenty „Nad Niemnem” czytali: Arleta Kaźmierska, Halina Kupczyk, Zofia Rajkowska i Zenon Andrzejewski. O oprawę muzyczną zadbała Natalia Sawicka, która śpiewała i grała na gitarze. Publiczności zaprezentowała m.in. utwór z repertuaru Marka Grechuty „Dni, których nie znamy”. Eliza Orzeszkowa była znawczynią sztuki zielarskiej. Jeden z jej zielników przechowywany jest w bibliotece Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu. Nawiązując do tej pasji pisarki, organizatorzy przygotowali kącik florystyczny, w którym każdy mógł przygotować własną kompozycję i zdobyć pieczęć Narodowego Czytania. Warsztaty prowadziła Monika Kupczyk.

Na wydarzenie zaprosili: Gminne Centrum Kultury w Gizałkach i wójt Robert Łoza.

ZOBACZ RÓWNIEŻ: