30.06.2009 Potrafiliśmy się z sobą dogadać

Najważniejsze jest to, że żyjemy w wolnym kraju i tu w mieście potrafiliśmy się dogadać - mówił na obchodach 20. rocznicy odzyskania niepodległości Ryszard Borkiewicz - ostatni I sekretarz Komitetu Miejsko - Gminnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Pleszewie.

W 20. rocznicę wygranych wy-borów w kinie Hel debatowali byli działacze partyjni: Ryszard Borkiewicz – w 1989 roku I sekretarz Komitetu Miejsko – Gminnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, nauczyciel historii I LO, Jan Reiwer w 1980/81 sekretarz KM-G PZPR w Pleszewie oraz Piotr Hasiński – 20 lat temu główny technolog w Aparaturze, wiceprzewodniczący Komitetu Obywatelskiego Solidarność, pierwszy burmistrz Pleszewa i Krzysztof Szac – pierwszy przewodniczący pleszewskiej Solidarności.

- Czy były trudności w tworzeniu KO w Pleszewie ? – pytał prowadzący debatę dr Andrzej Szymański.
Piotr Hasiński mówił, że największy problem był z ,,eksplozją energii wśród ludzi, którzy chcieli działać’’. Dodał, że aktualna władza w ratuszu nie przeszkadzała. Udostępniano gabloty, dano lokal z telefonem w domu kultury.
- Jak odbieraliście powstanie KO? – pytał prowadzący Ryszarda Borkiewicza. – Nie będę ukrywał, była to konkurencja polityczna, jedni działacze podchodzili wrogo do KO, inni zapewniali ,,damy radę’’– mówił Borkiewicz. Jego zdaniem w Pleszewie KO tworzyli ludzie znani i szanowani, którzy byli ,,poważną konkurencją’’ dla rządzącej partii. – W partii była apatia, gospodarka stała, wielu członków oddawało legitymacje – wyjaśniał.
Jan Reiwer pamięta, że wszystko się zmieniało, on likwidował odlewnię przy Ogrodowej, a ,,obrabiarki’’ przejmowała młoda ekipa.- Jakie myśli mieliście pomiędzy 5 kwietnia a 4 czerwca 1989?- drążył A. Szymański. – Sądziliśmy, że gnicie ustroju będzie długie, nikt nie przypuszczał, że strona ,,nieobywatelska’’ przegra wybory – mówił Piotr Hasiński.

Krzysztof Szac wspominał miting wyborczy z udziałem Zbyszka Bujaka i Anny Nehrebeckiej. – Baliśmy się, czy ludzie do ,,parafialki’’ przyjdą, pamiętam jak sobie z Kryspinem Kuberką zrobiliśmy zdjęcie pod plakatem ,,Solidarność’’. Myśleliśmy o tym, co będzie, jak wygramy. – mówił Szac.
Zdaniem Jana Reiwera, Okrągły Stół ułatwił życie nurtowi reformatorskiemu w partii. – Gwarantem dotrzymania umów był Jaruzelski, chciał się pozbyć ciężaru, chociaż miał przeciw sobie partyjny beton – mówił Reiwer. Zgodził się z nim Borkiewicz.
– Twardogłowi mówili, po co gadać z opozycją, ale my byliśmy otwarci. Myślę, że ze strony komitetu partii na Ogrodowej, nikomu w Pleszewie nic nie groziło. - A wynik wyborów czerwcowych? Jak go przyjęliście? – pytał dalej dr Szymański.

Hasiński zapewnił, że dwa razy w życiu się cieszył. Pierwszy raz jak wybrano papieża, drugi raz po I turze czerwcowych wyborów. Borkiewicz pamiętał, że 5 czerwca 1989 sekretarze komitetów partii jechali do Kalisza do Komitetu Wojewódzkiego.
– Nie mogę powiedzieć, jakie słowa tam padały. Wybory do Sejmu były dla partii klęską, a do Senatu porażką – mówił Borkiewicz. Dodał, że zaledwie co trzeci członek partii głosował na partię, reszta głosowała na ,,plakat z Wałęsą’’. – To był plebiscyt – mówił były sekretarz.

Jan Reiwer mówił, że to się czuło. – U nas w odlewni 70 proc. załogi należało do partii, wiem, że większość głosowała na KO – mówił. - Jak oceniacie minione 20 lat? – pytał prowadzący debatę. Jan Reiwer jest z wolności zadowolony, chociaż uważa, że nie wszyscy potrafią z niej korzystać. Zdaniem Ryszarda Borkiewicza zmiany są korzystne, chociaż koszty wolności duże. – Rozbudzono nadzieję i ludzie chcieli żeby było lepiej od razu. A ja jako historyk wiem, że demokrację buduje się długo. Nie da się przeobrazić gospodarki za jednym zamachem. Najlepsze jest jednak to, że potrafiliśmy się dogadać. Kiedyś byście ze mną nie rozmawiali, a teraz siedzimy i wymieniamy poglądy – mówił. Dodał, że ludzie w małym mieście potrafią się dogadać. – A najważniejsze jest to, że żyjemy w wolnym kraju. Dziękuję tym, którzy do tych zmian doprowadzili – powiedział ostatni I sekretarz.

Piotr Hasiński przypomniał słowa Jerzego Kisielewskiego z 1989 roku, że ,,czeka nas 20 lat bałaganu’’. I miał rację poczciwy Kisiel. Trzeba porządkować finanse publiczne, służbę zdrowia, wyższe uczelnie.
– Nepotyzm i korupcja dotyka samorządy – wytykał Hasiński. Mówił, że 20 lat temu na telewizor trzeba było odłożyć 10 pensji, dziś za jedną pensję możemy kupić więcej niż jeden telewizor. – Cieszę się, że dzieci żyją w wolnej Polsce i nie żałuję, że się zaangażowałe.

Hasiński podziękował Forum Samorządowemu Ziemi Pleszewskiej za konkurs, który zorganizowano z ,,Gazetą Pleszewską’’, naszej gazecie podziękował za cykl historycznych artykułów, dyrektorowi muzeum Adamowi Staszakowi za wystawę okolicznościową, dr. Arkadiuszowi Ptakowi za okolicznościowy wykład, prezesowi PTK dr Andrzejowi Szymańskiemu za prowadzenie debaty. Zbigniew Nawrocki oraz Tadeusz Rak – z FSZP wręczyli nagrody laureatom historycznego konkursu. Justyna Kujawińska odebrała rower, Katarzyna Rybak aparat cyfrowy, na Grażynę Ba-naszyńską w redakcji czeka MP3.

Na spotkanie w Helu przybyła liczna grupa działaczy KO, m.in. Kryspin i Tomasz Kuberkowie, Czesław Michlik, Marian Pera, Stanisław Kuczyński, Hanna Rzeszutek, Jerzy Jabczyński, Walenty Nowaczyk, Stanisław Janiak a także kojarzeni z lewicą Mieczysław i Władysława Pieku-towie . Każdy patrzy na to co się wydarzyło w 1989 roku z innej perspektywy. I ma do tego prawo. I nie jest ,,złodziejem historii’’, wbrew temu, co mówił w muzeum Tomasz Kuberka.